In steeds meer woningontwerpen is de tuin het verlengde van het interieur. Binnen en buiten verbinden is bijna een evidentie geworden. Er is de laatste tijd een verhoogde interesse voor de outdoor-beleving. Dit komt voor een groot stuk door de coronacrisis, waardoor iedereen meer tijd doorbracht thuis en velen het buitenleven (her)ontdekten. Mensen willen de buitenbeleving in hun woning zo aangenaam mogelijk maken. Het is belangrijk dat je hierbij voldoende aandacht besteedt aan goede tuinverlichting, want dit zorgt voor structuur en het brengt de tuin extra tot leven. Zo worden die heerlijke momenten in de tuin extra plezant!
Breng je tuin tot leven met het juiste licht!
Wat is tuinverlichting?
Onder ‘tuinverlichting’ verstaan we alles wat buiten en rond de woning ligt en deel uitmaakt van het privégedeelte. Denk aan terrassen, oprijlanen, tuinpaden en wegeltjes, parkeerplaatsen, bijgebouwen, eventueel een tuinkantoor. Verlichting van terreinen en niet-privégebouwen beschouwen we als buitenverlichting. Lees zeker eens onze blog over bedrijfsverlichting als je hier meer over te weten wil komen.
Aanpak en lichtbeeld
Bij het ontwerpen van een tuin houdt de tuinarchitect rekening met allerlei factoren: inrichting van de tuin, breedte en diepte, beplanting, bomen, architecturale elementen (bv. sculpturen, waterpartijen) en de verschillende seizoenen. Op basis van deze elementen bepalen wij als lichtarchitect het lichtbeeld voor de tuin. We doen dit altijd in samenwerking met de tuinarchitect en/of de gebruiker(s).
De tuinverlichting wordt bij voorkeur afgestemd op de verlichting van de woning, zodat er een mooie harmonie ontstaat tussen de woning en de tuin. Dit straalt rust uit en het zorgt ervoor dat je je goed voelt, zowel binnen als buiten. Met goede verlichting komen de verschillende ruimtes in de woning en de tuin nog beter tot hun recht.
Soorten tuinverlichting
We onderscheiden verschillende types tuinverlichting:
- Taakverlichting: wordt gebruikt om wandelpaden, terrassen en in- en uitgangen te verlichten. Dit zijn zones in de tuin waar je taken moet kunnen verrichten (bv. stappen, eten, lezen,…).
- Taakverlichting zorgt voor een gevoel van veiligheid en comfort.
- Omgevingsverlichting: werkt ondersteunend bij de taakverlichting en zorgt voor een meer algemeen licht.
- Accentverlichting: hiermee leggen we de nadruk op bepaalde objecten of aspecten, zoals een boom of een architectonisch element. Dit creëert een vleugje ‘dramatiek’ in de tuin!
Rekening houden met stijl en omgeving van de woning
Los van het lichttechnische aspect moeten de verlichtingstoestellen mooi passen bij de stijl van de tuin en de woning. Bij een landelijke bouwstijl is het bijvoorbeeld niet aan te raden om armaturen te plaatsen in grijs aluminium of inox. Dat past er gewoon niet bij en het zorgt voor een stijlbreuk.
Bij de materiaalkeuze is het dan weer belangrijk om rekening te houden met de omgeving. Aan de kust, bijvoorbeeld, zorg je best dat de verlichting bestand is tegen de zoute en zilte lucht. Daarnaast kunnen bepaalde (zware) metalen in het grondwater problemen opleveren met de verlichtingsarmaturen tijdens het bewateren/besproeien van de tuin.
De puzzel maken met de juiste armaturen
Wanneer het lichtbeeld vastligt, is het tijd om het in te vullen met het juiste type verlichting en armaturen. Elke soort verlichting heeft specifieke armaturen. De meest gekende zijn (verlichtings)paaltjes langs tuinpaden. Naast de materiaalkeuze (hardhout, natuursteen, koper, messing, aluminium, inox,…) moet je hier rekening houden met de hoogte en de lichtinval. Je kan kiezen om met een algemeen licht te werken (rondom-rond) of met lichtuitval langs één zijde, al dan niet gericht. Deze keuze heeft een grote invloed op de rest van de verlichting in de tuin (afhankelijk van de omvang van de tuin).
Voor een meer algemeen licht of een bijkomend architecturaal element in de tuin kan je een lantaarnpaal plaatsen van 3 meter of hoger. Dit zorgt voor meer licht en een extra touch ter ondersteuning van de tuinarchitectuur. Je kan ook werken met gependelde verlichting (naar het voorbeeld van oude straatverlichting) die je met een kabel spant over een bepaalde zone. Hiermee creëer je een extra laag/dimensie in de tuin.
Verticale vlakken in de tuin kan je invullen met wandarmaturen of spots die vanop de vloer de wand verlichten. Ook op trappen en hellingen moet je zeker voldoende aandacht besteden aan de geschikte verlichting, vooral met het oog op verblinding en veiligheid. Veiligheid is trouwens een zeer belangrijk aspect bij tuinverlichting. Er moet voldoende licht zijn zodat je ziet waar je loopt, of net geen al te fel en ‘afschrikwekkend’ licht in delicate zones zoals een zwembad of bij een trap.
Mobile Lighting
In tuinen wordt vaak gebruik gemaakt van Mobile Lighting of verplaatsbare verlichting. Dit kunnen lage decoratieve vloerelementen zijn of staande lampen als extra lichtbron aan de tuintafel. Het voordeel is dat je deze op elk moment kan verplaatsen, volgens je eigen behoefte. Vergeet zeker niet om goed na te denken over de aansturing van deze toestelling (zie verder)
Ledstrips bij tuinverlichting
In wanden in de tuin kunnen strakke, waterdichte ledstrips zowel verticaal als horizontaal gebruikt worden. Ook in luifels worden ledstrips gebruikt in zeer strakke tuinen. In minder strakke tuinen kunnen ze eveneens toegepast worden, mits een goed evenwicht met de andere elementen in de tuin. Je kan ledstrips ook verwerken in de vloer of in waterpartijen. Dan moet je wel extra aandacht besteden aan de montage en de afwerking.
Trend: het tuinkantoor
Het tuinkantoor is aan een opmars bezig, zeker ook door toedoen van de coronacrisis. De relatie tussen de woning en de tuin wordt alsmaar belangrijker. In dat opzicht moet je goed nadenken over de verlichting in het tuinkantoor. Wij raden aan om de binnenverlichting van het kantoor op een weldoordachte manier aan te sturen zodat het in het donker geen ontsierende ‘zwarte doos’ is in de tuin.
Aansturing en circuits
Om bepaalde lichtsettings te creëren in de tuin, moet je werken met verschillende dimbare kringen. Zo kan je de gewenste zones van het juiste licht voorzien en is de verlichting steeds afgestemd op het gebruik ervan. Naar aansturing toe bestaan er vandaag al tal van kwaliteitsvolle draadloze (Bluetooth) oplossingen en er komen er nog veel bij.
Denk zeker goed na over de aansturing van verplaatsbare verlichting. Meestal vereist dit een aansluiting op een stopcontact. Hierbij kan het een oplossing zijn om te werken met draadloze stopcontacten (die zich niet in de woning bevinden).
Installatie en optimalisatie
Een goede voorbereiding van de bekabeling is al meer dan het halve werk van de installatie. Voorzie de geschikte kabels op de juiste plaats en bij voorkeur in een wachtbuis. Waar kabels centraal toekomen, wordt best ook een verdoken of ondergrondse ‘controleput’ voorzien. Zo kan je een kabel bij toevallige beschadiging zonder al te veel breekwerk vernieuwen. In de klassieke bedrading maakt men vaak de fout om dit niet goed te plannen. De draden worden dan allemaal ‘doorgelust’ en de circuits zijn te groot. Bij het ontwerp moet ook rekening gehouden worden met verplaatsbare tuinverlichting. Hierbij gebeurt de bekabeling meestal via geschakelde stopcontacten.
Kortom, het is aan te raden om een goed elektrisch en bekabelingsplan op te stellen in plaats van ‘zomaar’ wat kabels te leggen. Een slechte en te snelle installatie kan leiden tot elektrische verliezen. Zo kan je tuin en misschien ook je ganse huis zonder stroom vallen, en dat wil je natuurlijk vermijden.
Heb je al verlichting in je tuin en wil je ze uitbreiden of optimaliseren? Dan is het goed om eerst de bestaande situatie in kaart te brengen. Zo ben je zeker of de huidige bekabeling en circuits nog zullen volstaan voor de uitbreiding en aanpassingen.
Onderhoud en garanties
Het spreekt voor zich dat je lang wil genieten van de tuinverlichting die je hebt aangelegd. De garanties van de leveranciers gaan van 2 tot 5 jaar en langer. Zorg dat je goed weet wat de garanties precies inhouden. Er kan sprake zijn van garantie op corrosie, verkleuring, lichtrendement, kleurbehoud en/of nalevergarantie van onderdelen.
Meestal vertalen de garanties zich in het prijskaartje van de verlichting. Maar je mag er niet zomaar van uitgaan dat een duur toestel sowieso de beste garantie heeft. En een goedkoper verlichtingstoestel kan zeker goede garanties bieden maar dat is niet altijd het geval. Het advies is: informeer je goed vooraf.
Maak van je tuin een sfeervolle plek om volop te genieten!
Ervaring leert ons dat de sfeer altijd primeert boven de geboden garanties. Voor ons is het allerbelangrijkste om een bepaalde beleving te creëren in de tuin. Het is de bedoeling dat je je er goed voelt en mooie momenten kan doorbrengen, ook als het donker is. Zo laten we samen je tuin schitteren na zonsondergang!
Wil je meer weten over goede tuinverlichting? Wij van Light Consult helpen je graag. Geef ons een seintje en we brengen samen je tuin tot leven met het juiste licht!
Credits foto : L'ombre